Çocuklar İçin Şimdiye Kadarki En Etkili Ödül Sistemi: Pamuk Topu Kavanozu
- Ekrem Başarı
- 27 Tem
- 3 dakikada okunur
Bir öğretmen ve eğitim danışmanı olarak yıllar içinde sayısız ödül sistemi denedim: çıkartma tabloları, boncuklar, yıldızlar ve daha nicesi. Ancak hiçbiri, şimdi paylaşacağım "Pamuk Topu Kavanozu" yöntemi kadar basit ve kalıcı sonuçlar vermedi. Bu sistemi ilk kez yıllar önce uygulamaya başlamış olsam da hâlâ vazgeçilmezim olmasının bir sebebi var:
Gerçekten işe yarıyor.
Bu yöntemin en sevdiğim yanı, dikkatimizi sürekli olarak çocuklarımızın olumlu davranışlarına yöneltmesidir. Onları azarlamak veya eleştirmek yerine, iyi yaptıkları şeyleri takdir etmeye odaklanırsınız. Hatta zamanla misafirliğe gelen arkadaşlarının bile evlerine götürmek üzere pamuk topu kazanmaya çalıştıklarına şahit oldum!
Ödül Kavanozlarının Amacı Nedir?
Amaç çok basit: Çocuğunuzun, belirlenen hedef çizgisine kadar kavanozunu pamuk toplarıyla doldurması.
Peki, hedefe ulaştıklarında ödül ne olmalı? İşte bu sistemin kilit noktası: Ödül, maddi bir hediye veya para değil, unutulmaz bir deneyimdir! Çocuklar, makul sınırlar içinde, birlikte keyifli bir aktivite yapmayı seçerler.
Geçmişte uyguladığımız ailelerimizde çocuklarımızın seçtiği bazı ödüller şunlardı:
Babayla bowling oynamak
Anneyle sinemaya gitmek
Ailece pizza ve patlamış mısır eşliğinde film gecesi yapmak
Bir kuzeninin yatıya kalması
Gece yüzmeye gitmek
Anne ve babasıyla film izlemek için biraz daha geç yatmak
Sistemi Nasıl Kurabilirsiniz?
Her Çocuğa Bir Kavanoz: Her çocuğun kendine ait şeffaf bir kavanozu olmalı.
Hedef Çizgisini Belirleyin: Her kavanozun dışına bir lastik bant geçirin. Bu bant, ulaşılması gereken "hedef çizgisi" görevini görecektir. Alternatif olarak, kavanozun üzerine kara tahta boyası sürüp hedef çizgisini tebeşirle çizebilirsiniz. Bu sayede çizgiyi değiştirmek daha kolay olur.
Yaşa Göre Ayarlayın: Çocuğun yaşı ne kadar büyükse, lastik bant o kadar yukarıda olmalıdır. Böylece yaşı ilerledikçe, hedefi için daha fazla pamuk topu biriktirmesi gerekir. Her doğum gününde bandı biraz daha yukarı çekerek beklentileri yaşlarına uygun şekilde artırabilirsiniz. Genellikle altı yaş civarında bandı tamamen çıkarıp hedefin tüm kavanozu doldurmak olduğunu belirleyebilirsiniz.
Sistem Nasıl İşler?
Bir çocuğun kavanozunu doldurması genellikle iki hafta ile bir ay arasında sürer. Çünkü pamuk topları, yapılan her küçük şey için değil, gerçekten özel ve beklenmedik davranışlar için verilir.
Başlangıçta Hızlandırın: Sisteme ilk başladığınızda, çocuğunuzun ne için çabaladığını anlaması ve motive olması için ilk ödülüne biraz daha hızlı ulaşmasını sağlayın. İlk ödülü kazandıklarında, "Harika bir iş başardın ve pamuk toplarını biriktirdiğin için şimdi bu eğlenceli ve özel anı yaşıyoruz!" gibi cümlelerle bu bağlantıyı pekiştirin.
Teşvik Olarak Kullanın (Dozunda): Bazen, "Eğer bugün sofrayı kurmama yardım edersen, fazladan bir pamuk topu kazanabilirsin" gibi teşvikler işe yarar. Ancak sistemin asıl amacını kaybetmemesi için bunu çok sık yapmamaya özen gösterin.
Ev İşleri İçin Değil: Pamuk toplarını genellikle rutin ev işleri veya zaten yapmaları gereken sorumluluklar için vermem. Bu ödüller, beklenmedik ve içten gelen iyilikler içindir.
"İstemekle Kazanılmaz": Bazen çocuklar "Bunun için bir pamuk topu alabilir miyim?" diye soracaktır. Cevabım genellikle, "Pamuk topları istenerek değil, hak edilerek kazanılır" olur.
Pamuk Topları Nasıl Kazanılır?
Çocuklar, tamamen kendi inisiyatifleriyle yaptıkları nazik ve düşünceli davranışlarla puan kazanırlar. İşte birkaç örnek:
Bir kardeşi yemeğini döktüğünde, diğeri kimseden talimat almadan ona yardım ederse.
Benim için bir yerden bir şey getirmeyi, ben istemeden teklif ederlerse.
Birbirlerine veya başkalarına karşı nazik bir söz söylediklerini veya kibar bir davranışta bulunduklarını gördüğümde.
Kimseden istenmeden birine yardım ettiklerinde.
"Bitiş Çizgisi" Heyecanı
Hedefe yaklaşırken (örneğin son 5 pamuk topu kaldığında), çocukların çabalarının gözle görülür şekilde arttığını fark edeceksiniz!
Birkaç yıl önce iki çocuğumun da kavanozlarını doldurmalarına çok az kalmıştı. O günlerde onları izlemek inanılmazdı: Odalarını pırıl pırıl yapıyor, kardeşlerinin pijamalarını hazırlıyor, birbirlerine ve bize sürekli iltifat ediyorlardı. Bitiş çizgisine yaklaşmanın heyecanını izlemek gerçekten çok keyifliydi. Çabaları sonuç verdi ve ertesi gün ödül olarak bowling oynamaya gittiler.
Veli paylaşımı
Sıkça Sorulan Sorular
Kavanoz dolduktan sonra ne olur?
Genellikle ödüllerini kazandıklarında, pamuk topları bir saklama poşetine boşaltılır ve boş kavanozlar mutfak tezgâhındaki yerlerine geri koyulur. Böylece her an gözlerinin önünde olur ve yeni hedefleri için hazır beklerler.
Hiç pamuk topu geri alınır mı?
Çok nadiren. Bugüne kadar pamuk topunun geri alıdığı anların sayısı bir veya ikiyi geçmez. Bu, yalnızca saygısızca karşılık vermek gibi gerçekten kabul edilemez bir davranış sergilendiğinde başvurulan bir yöntemdir. Bu durum onları çok üzdüğü için, kaybettikleri pamuk topunu "geri kazanmak" için ekstra çaba gösterirler.
Ancak unutmayın: Bu kavanozun bir ceza aracı değil, bir takdir ve motivasyon aracı olmasını hedefliyoruz. Pamuk toplarını sık sık geri almak, sistemin odağını olumludan olumsuza çevirir ve çocuklar hedeflerine ulaşmanın çok zor olduğunu düşünerek motivasyonlarını kaybedebilirler.
Odak noktasını daima pozitifte tutun. Onlara iyi davrandıkları için para veya oyuncak değil, sevdikleri "biriyle" kaliteli zaman geçirme fırsatı verin.
ÖZET: PAMUK TOPU KAVANOZU SİSTEMİ
İYİ BİR ŞEY YAP → BİR PAMUK TOPU KAZAN.
KAVANOZUNU DOLDUR → ÖZEL BİRİYLE ÖZEL BİR AKTİVİTE YAP. (Bu, büyükanne veya dedeyle kalmak bile olabilir!)
Sınıf ortamında kullanılabilecek versiyonları: https://www.teacherspayteachers.com/browse/free?search=class%20rewards%20jar
Yorumlar