Açıklıyor musunuz… Yoksa Boğuyor Mu?: Çocuğunuza Gereğinden Fazla Açıklama Yaptığınızın Belirtileri
- Ekrem Başarı

- 5 Nis
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 16 Nis
Bu ayın başlarında yaptığım bir paylaşımda "Çocuğunuz usta bir müzakereci mi?" konusunu ele almıştım. Bu çocuklarımızın sadece hayatta "hedeflerini başarmak" için değil, aslında çok daha fazla duygusal desteğe ihtiyaç duydukları önemli bir gerçeğe değiniyordu.
Paylaşım harika tepkiler aldı ve beni önemli bir konuyu düşünmeye sevk etti:
Açıklama ile aşırı açıklama arasındaki farkı gerçekten biliyor muyuz?

Elbette çocuklarımıza düşüncelerimizi açıklamak, onları sürece dahil etmek ve saygı göstermek istiyoruz—bu muhteşem bir yaklaşım.
Fakat bazen sınırı aşabiliyor muyuz?
Açıklamalarımıza fazla güvendiğimizde tam tersi bir etki yarattığımız durumlar oluyor mu?
İşte bu nedenle açıklama ile aşırı açıklama arasındaki farkı anlamak hayati önem taşıyor. Her şey aslında tek bir soruya dayanıyor:
Niyetiniz nedir?

Kendinize Şu Soruları Sorun:
Sohbetiniz karşılıklı bir etkileşim mi, yoksa tek taraflı bir ders mi?
Çocuğunuzun zihnini ve bakış açısını genişletmeye mi çalışıyorsunuz, yoksa sadece haklı olduğunuzu kanıtlayıp size uymasını mı istiyorsunuz?
Birlikte bir çözüm yolu mu arıyorsunuz, yoksa çocuğunuz itiraz ediyor diye kendi mantığınızı tekrar tekrar mı anlatıyorsunuz?
Onun bakış açısını gerçekten anlamaya mı çalışıyorsunuz, yoksa sizinkini anlaması için fazla mı ısrar ediyorsunuz?
Ve evet—çocuğunuzun sürekli aynı soruyu sorduğunu çok iyi biliyorum: "Ama neden?" "Ama... NEDEN?" Defalarca açıklamanıza rağmen.

Peki bu döngüyü nasıl kırarsınız?
İşte basit bir yöntem: Kendinize şunu sorun: Çocuğunuz gerçekten bilgi edinmek için mi "neden" diye soruyor? Yoksa bu soru, aslında bir direnç gösterme, oyalama veya karşı çıkma biçimi mi?
Bu soruyu sakin bir şekilde düşündüğünüzde, aradaki farkı göreceksiniz.
Örnek:
Örneğin, yatma vakti geldiğinde 3. sınıf öğrencimizin şöyle itiraz ettiğini düşünelim:
"Ama neden saat 20:00'de yatmak zorundayım?! Tüm arkadaşlarım saat 21:00'de yatıyor! Bu kadar erken yatan tek kişi benim! Bu adil değil!"
Tabii ki, iyi uyku alışkanlıklarının faydalarını kısaca açıklayabilirsiniz. Ancak muhtemelen çocuğunuz bu açıklamaları defalarca duymuştur. Aslında daha fazla bilgi istemiyorlar—sadece sizin koyduğunuz kurala ve kontrole direnç gösteriyorlar.
Bu nedenle, duygusal dirençlerine duygusal destekle yanıt verin:
"Yatağa gitmenin zor olduğunu biliyorum. Ama evet, şu an yatma vakti. Bu konuyu bu gece daha fazla tartışmayacağız—sabah konuşabiliriz. Şimdi uyuma zamanı."

Ya da, ileri seviye matematik çalışmaları sırasında şöyle isyan ettiğini düşünelim:
"Neden bu kadar çok matematik problemleri çözmek zorundayım?! Sınıftaki diğer arkadaşlarım çok az çalışıyor! Sadece ben bu kadar problemlerle uğraşıyorum! "
Tabii ki, zihinsel gelişimine katkılarını ve gelecekte ona sağlayacağı avantajları açıklayabilirsiniz. Ancak muhtemelen bu açıklamaları daha önce defalarca duymuştur.
Bu nedenle, duygusal direncine duygusal destekle yanıt verin:
"Bu problemlerin zor olduğunu ve bazen kendini bunalmış hissettiğini biliyorum. Şimdi küçük bir mola verelim ister misin?"
"Biraz bunalmış hissediyorsun gibi görünüyor. Ve evet, çalışmaya devam etmemiz gerekiyor, ama belki bugün biraz daha yavaş ilerleyebiliriz ya da zorlandığın kısımları daha sonra birlikte çözebiliriz."
Şunu Unutmayın:
🧠 Gerçek merakı bilgiyle yanıtlayın.
💛 Duygusal tepkilere anlayış ve net sınırlarla karşılık verin.
"Bunu istemediğini anlıyorum. Seni duyuyorum. Ve evet, yine de yapmamız gerekiyor.
"Aslında, nedenini çok iyi bildiğine eminim 🙂 Belki de benden bile daha iyi açıklayabilirsin."
Ebeveynlik mükemmel cevaplar değil; var olmayı, farkındalığı ve iyi niyeti gerektirir. Bunu yapabilirsiniz. Ben de bu yolculukta size destek olmak için buradayım 💛
Bu yazıyı faydalı bulduysan, çocuklarımızın eğitim yolculuğunda sana yardımcı olacak daha pek çok içgörü ve araç mevcut.
👉 Tam erişimli Matematik Summer HEROES programı hakkında daha fazla bilgi edin!
Ekrem BAŞARI
Eğitim DANIŞMANI
Matematik & Ebeveyn KULÜBÜ Kurucu



Yorumlar