Özgün Düşünürlerin Şaşırtıcı Alışkanlıkları: Adam Grant'tan İlham Veren Bir Bakış

Giriş: Neden Bazı Fikirler Parlar, Bazıları Sönük Kalır?

Hayatta hepimiz yeni fikirler üretiriz, ancak bazıları gerçekten çığır açarken, diğerleri sadece birer düşünce olarak kalır. Peki, "özgün" olarak adlandırdığımız bu insanlar, yani yeni fikirleri olan ve bunları hayata geçirmek için harekete geçenler, diğerlerinden ne gibi farklılıklara sahiptir? Ünlü organizasyon psikoloğu Adam Grant, TED konuşmasında bu konuya ışık tutuyor ve özgün düşünürlerin şaşırtıcı alışkanlıklarını bizlerle paylaşıyor. Bu makalede, Grant'in gözlemlerinden yola çıkarak, özgün olmanın sırlarını ve kendi yaratıcılığımızı nasıl besleyebileceğimizi keşfedeceğiz.

Erteleme Sanatı: Yaratıcılığın Gizli Yakıtı

Adam Grant'in Warby Parker örneğiyle başladığı konuşması, ertelemenin aslında bir "suç" değil, yaratıcılık için bir "erdem" olabileceğini gösteriyor. Grant, kendisinin aksine "prekrastinatör" (her şeyi erkenden yapan) olmadığını, aksine "ılımlı erteleyicilerin" daha yaratıcı olduğunu belirtiyor. Yapılan araştırmalar, bir göreve başlama konusunda biraz erteleme yapan kişilerin, hemen başlayanlara göre %16 daha yaratıcı fikirler ürettiğini ortaya koyuyor.

Neden mi? Çünkü erteleme, zihnimize farklı fikirleri değerlendirme, doğrusal olmayan yollarla düşünme ve beklenmedik sıçramalar yapma fırsatı tanır. Görev zihninizin arka planında aktif kalırken, bilinçaltınız fikirleri olgunlaştırır. Leonardo da Vinci'nin Mona Lisa üzerinde 16 yıl boyunca çalışması veya Martin Luther King Jr.'ın "Bir Hayalim Var" konuşmasını son dakikaya kadar yeniden yazması, ertelemenin yaratıcı sürece nasıl katkıda bulunabileceğinin çarpıcı örnekleridir. Önemli olan, hızlı başlamak ama yavaş bitirmektir.

İlk Olmak Yerine, Farklı ve Daha İyi Olmak

Warby Parker örneği, "ilk hareket eden avantajının" aslında bir efsane olabileceğini de gösteriyor. Grant, ilk hareket eden şirketlerin başarısızlık oranının %47 iken, mevcut bir fikri geliştirerek piyasaya giren "iyileştiricilerin" başarısızlık oranının sadece %8 olduğunu belirtiyor. Facebook'un MySpace ve Friendster'dan sonra ortaya çıkması veya Google'ın Altavista ve Yahoo'dan yıllar sonra gelmesi, başkasının fikrini geliştirmeyi sıfırdan yeni bir şey yaratmaktan çok daha kolay hale getiriyor. Özgün olmak için ilk olmanıza gerek yok; sadece farklı ve daha iyi olmanız yeterli.

Şüphe ve Korkuyla Başa Çıkmak: Özgünlüğün İki Yüzü

Özgün insanlar da korku ve şüphe hissederler. Ancak onlar, bu duyguları farklı yönetirler. Grant, iki tür şüpheden bahsediyor: "kendinden şüphe" ve "fikir şüphesi". Kendinden şüphe felç edicidir ve sizi dondurur. Ancak fikir şüphesi enerji vericidir; sizi test etmeye, denemeye ve fikirlerinizi geliştirmeye motive eder. Önemli olan, "Ben beş para etmezim" demek yerine, "İlk taslaklar her zaman beş para etmezdir ve henüz orada değilim" diyebilmektir.

Tarayıcı kullanım alışkanlıkları üzerine yapılan bir araştırma da bu durumu destekliyor. Firefox ve Chrome kullanıcıları, Internet Explorer ve Safari kullanıcılarından daha iyi performans gösteriyor ve işlerinde %15 daha uzun süre kalıyorlar. Bunun nedeni teknik bir avantaj değil, varsayılanı sorgulama ve daha iyi bir seçenek arama inisiyatifi alabilme yeteneğidir. Bu, "vuja de" olarak adlandırılan, bilinen bir şeye taze gözlerle bakma yeteneğini geliştirir.

Özgün insanlar başarısız olmaktan korkarlar, ancak daha çok denememekten korkarlar. Uzun vadede en büyük pişmanlıklarımızın eylemlerimiz değil, eylemsizliklerimiz olduğunu bilirler. Elon Musk'ın Tesla'nın başarılı olmasını beklemediğini, ancak denememenin çok daha önemli olduğunu söylemesi bunun bir kanıtıdır.

Kötü Fikirlerin Gücü: Nicelikten Nitelik

Pek çok insan kötü fikirleri yüzünden yargılanmaktan çekinir ve bu yüzden sessiz kalır. Ancak Adam Grant, özgün insanların aslında çok sayıda kötü fikre sahip olduğunu vurgular. Thomas Edison'ın ampulü icat etmeden önce sayısız başarısız deneme yapması gibi, en büyük özgünler en çok başarısız olanlardır, çünkü en çok deneyen onlardır. Klasik müzik bestecileri Bach, Beethoven ve Mozart bile, az sayıda başyapıt ortaya çıkarmak için yüzlerce beste yapmak zorunda kalmışlardır.

Daha fazla fikir üretmek, daha fazla çeşitlilik elde etmenizi ve gerçekten özgün bir şeye rastlama şansınızı artırır. Warby Parker kurucuları, şirketlerine isim ararken 2.000'den fazla olasılığı denemişlerdir.

Sonuç: Özgün Olmak İçin Kendine İnan

Özetle, özgün insanlar düşündüğümüzden çok da farklı değildir. Onlar da korku ve şüphe hisseder, erteler ve kötü fikirlere sahiptir. Ancak bazen bu özelliklere rağmen değil, bu özellikler sayesinde başarılı olurlar. Hızlı başlamak ama yavaş bitirmek yaratıcılığınızı artırabilir, fikirlerinizden şüphe duymak sizi motive edebilir ve denememekten korkmak sizi harekete geçirebilir. Unutmayın, birkaç iyi fikir elde etmek için çok sayıda kötü fikre ihtiyacınız var.

Özgün olmak kolay değildir, ancak Adam Grant'in de belirttiği gibi, çevremizdeki dünyayı iyileştirmenin en iyi yolu budur. Kendinize inanın ve iç sesinizi dinleyerek, varsayılanı sorgulayarak ve denemekten çekinmeyerek kendi özgün yolculuğunuza başlayın.

Anahtar Kelimeler: Özgün Düşünürler, Adam Grant, TED Konuşması, Yaratıcılık, Erteleme, Fikir Üretme, İnovasyon, Başarı, Warby Parker, Martin Luther King Jr., Leonardo da Vinci.