Çocuğunuza Bu Kötülüğü Yapmayı Bırakın: İlkel Beyni (Tembel) Ödüllendirmek

Ebeveynlik, şüphesiz hayatımızın en ödüllendirici ama aynı zamanda en zorlayıcı rollerinden biridir.

Çocuklarımıza en iyisini vermek, onlara doğru alışkanlıkları kazandırmak için büyük bir enerji ve çaba harcarız. Ancak bazen kendimizi, başlamak istediğimiz bir rutin (erken kalkmak, sağlıklı yemek, tutarlı disiplin) konusunda içsel bir direniş ile mücadele ederken buluruz.

Bu direniş, tüm o iyi niyetlere rağmen ortaya çıkar ve genellikle kişisel başarısızlık olarak etiketlenir. Oysa bunun arkasındaki asıl sebep, beynimizin doğal işleyişi, yani ilkel beynimizin verimlilik ve tembelliğe olan düşkünlüğü olabilir.

Neden Başlamayı veya Devam Etmeyi Erteleyebiliriz?

Beynimiz müthiş bir organdır, ancak her zaman bizim en yüksek hedeflerimizle aynı hizada çalışmaz. Beyin, enerji tasarrufu için programlanmıştır. Bir davranış ne kadar köklü ve az çaba gerektiriyorsa, beyin o kadar mutlu olur.

Yeni bir ebeveynlik alışkanlığı (örneğin, akşam yemeğinden sonra 20 dakikalık okuma saati) yüksek zihinsel çaba gerektirdiğinde, beyniniz sizi eski, daha kolay yola dönmeye ikna etmeye çalışır. Bu sabote etme girişimi, "Eski yöntem işe yarıyordu, bu yenisi çok yorucu görünüyor," mesajıyla kendini gösterir.

Küçük Engellere Teslim Olmanın Gizli Tehlikesi

Bir işi yarım bırakmanın veya bir engelle karşılaştığınızda duraksamanın en büyük tehlikesi şudur:

Beyniniz, birkaç küçük itirazın onu dinlenmeye ve düşük enerji moduna geri götüreceğini öğrenir. Bu, maalesef, bir vazgeçme alışkanlığına dönüşür.

• Çok iyi niyetler var.

• Çocuk eğitimi için harika hedefler var.

• Yeterli yetenek ve sevgi var.

Ancak ne zaman yeni bir rutin(örneğin, sağlıklı beslenme rutini) başlasa, beyin düşük enerji verimliliğini koruma arzusuyla sizi sabote etmeye başlar.

Çalışırken Yorgunluk: Beynimizin Klasik Kaçış Yolu

Bunun en klasik tezahürlerinden biri, özellikle zihinsel çaba gerektiren bir ebeveynlik görevi sırasında ortaya çıkan ani yorgunluktur.

💡 Deneyim Örneği: Kendinizi, çocuğunuzun ödevine yardım ederken veya yeni bir disiplin stratejisi üzerine okuma yaparken aniden tükenmiş hissettiğiniz oldu mu?

Çalışmayı bırakıp daha az zihinsel yorucu bir şeye geçtiğinizde (sosyal medyada gezinmek, televizyon açmak) birdenbire enerjinizin geri geldiğini fark ettiniz mi? Ardından yenilenmiş bir şekilde işe geri döndünüz, ve sadece kısa süre sonra tekrar yorgun hissettiniz...

Bu durum, beynin sizi manipüle etmeye çalıştığının güçlü bir işaretidir. Amaç, sizi düşük enerji gerektiren tembel aktiviteye yönlendirmektir.

Ebeveynlikte Motivasyon Kaybetmemek İçin Çözüm

Peki bu ilkel sabotajcı beynimize karşı ne yapmalıyız? Çözüm basittir, ancak uygulaması zordur: Pes Etmeyin, Yine de Devam Edin.

1. Engeli Sembolik İtiraz Olarak Görün

Yorgunluk, tatlı isteği (sağlıksız yiyeceklerden kaçınırken), erteleme dürtüsü gibi duyguları beyninizin size sunduğu sembolik bir itiraz olarak kabul edin. Bu itiraza rağmen çalışmaya (veya ebeveynlik görevine) devam etmelisiniz.

2. Mükemmel Değil, Yeterli Yapın

Devam etmek için kendinizi zorlarken, mükemmel olmak zorunda değilsiniz.

Gerekirse korkunç derecede kötü ve özensiz yapın işinizi.

• Örnek: Ebeveynlik konusunda bir kitap okumaya çalıştınız ve yorgunluk bastı. Pes etmek yerine, sadece bir paragraf okuyun ve zorla not alın.

• Örnek: Spor yapmaya veya düzenli hareket etmeye zamanınız yok. Sadece 5 dakika berbat bir şekilde spor yapın veya esneyin.

3. İlkel Beyninizi Eğitin

Bu küçük direniş eylemleriyle beyninize net bir mesaj vermiş olursunuz: "Sembolik itirazların yeterli değil. Başarısız oldun, bu işi tamamlayacağım."

Bunu yeterince tutarlı bir şekilde yaparsanız, beyniniz bu davranış kalıbını değiştirecektir.

Alışkanlık otomatize hale geldiğinde, artık çalışırken yorulmadığınızı, sağlıklı beslenmeye çalışırken tatlılara özlem duymadığınızı ve zorlu bir ebeveynlik planı yapmanız gerektiğinde kurban gibi hissetmek yerine aktif bir çözüm bulucu olduğunuzu fark edeceksiniz.

Başarılı Ebeveynlik Alışkanlıkları Kapınızda

Unutmayın, beyniniz verimlilik için tasarlanmıştır. Yeni bir alışkanlık oluşturmak, başlangıçta yüksek maliyetli görünse de, bu yeni davranış yerleştiğinde beyin onu da bir verimlilik rutini haline getirecektir.

Tembelliğe ve ertelemeye izin vermemek, sadece sizin değil, aynı zamanda çocuklarınızın da hayatında kalıcı ve başarılı alışkanlıklar yaratmanızın anahtarıdır.

Siz de bu mücadeleyi yaşıyor musunuz? Başlamak istediğiniz bir ebeveynlik alışkanlığı var mı? Yorumlarda paylaşın, belki birlikte bazılarını başarabiliriz.

Ekrem BAŞARI

Matematik KULÜBÜ

Eğitim DANIŞMANI